Rusya’nın başkenti Moskova’da 53. Asya-Pasifik Haber Ajansları Birliği (OANA) Yönetim Kurulu Toplantısı ve Konferansı düzenlendi.
Moskova’daki Uluslararası Ticaret Merkezi’nde düzenlenen toplantıya, OANA Genel Sekreteri ve İran resmi haber ajansı IRNA Uluslararası İlişkiler Direktörü Zaman Rezakhani, TASS Genel Müdürü Andrey Kondraşov, TASS Genel Müdür Yardımcısı Mihail Gusman ve OANA üye temsilcileri katıldı.
Toplantıda, Anadolu Ajansı (AA) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Serdar Karagöz, AA Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Yayın Yönetmeni Yusuf Özhan ile AA Stratejik İletişim ve Marka Yönetimi Direktörü Hazal Duran da yer aldı.
Toplantı kapsamında OANA üyesi medya kuruluşları yöneticileriyle görüşmeler yapan Karagöz, burada düzenlenen konferansı da dinledi.
OANA Genel Sekreteri Rezakhani ve TASS’ın Uluslararası İlişkiler Departman Müdür Yardımcısı Yaroslav Kurilo moderatörlüğünde yapılan konferansta, medya sektöründe etik ilkeleri çerçevesinde yapay zekanın kullanımı ve sorunları ile ilgili paneller gerçekleştirildi.
AA Genel Yayın Yönetmeni Özhan, yapay zekanın yarattığı sorunları anlattı
AA Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Yayın Yönetmeni Özhan da panelde yapay zeka teknolojisi üzerine bir konuşma yaptı.
Özhan, konuşmasında, yapay zeka sistemlerindeki önyargı ve ayrımcılık sorununa değinerek, Amerikan Amazon şirketinden örnek verdi.
Amazon’un daha önce işe alım yapay zeka uygulaması geliştirdiğini anımsatan Özhan, “Bu uygulama, adaylara yönelik sistematik önyargı sergilediği tespit edildikten sonra kullanımı durduruldu. Yapay zeka sistemi, iş pozisyonları için kadınları yeterince tercih etmedi. Bu, sistem algoritmalarının toplumsal önyargıları kullanabileceğini gösterdi. Bu örnek, yapay zekanın her zaman tarafsızlık ve adalet ilkelerine uymadığını açıkça gösteriyor.” dedi.
Özhan, Twitter (X) algoritmalarının da beyaz tenli insanların fotoğraflarına öncelik tanıdığının tespit edildiğine dikkati çekerek, “Bu örnekler, yapa zekanın medya platformlarının güvenirliğini tehlikeye soktuğunu ve kullanıcıların eşit şekilde temsil edilmesini engellediğini gösteriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“Yapay zeka, yalan bilgilerin yayılması sorununu oluşturuyor”
Yapay zekanın, yalan bilgilerin yayılması sorununa da yol açtığını belirten Özhan, AA foto muhabiri Mustafa el-Haruf’un, İsrail’in Filistin’de beyaz fosforlu bomba kullandığını kanıtlayan fotoğraflar çektiğini anımsattı. Özhan, “Haruf’un çalışması, kurumların sorumlu tutulması konusunda doğru raporların hazırlanmasının önemini, İsrail’in işlediği savaş suçlarına dair ciddi kanıtları ortaya koydu.” ifadesini kullandı.
AA Genel Yayın Yönetmeni Özhan, bu konudaki bilgilerin yapay zeka sistemlerince her seferinde doğru ve tarafsız algılanmadığına işaret ederek, şöyle devam etti:
“Bu da yapay zeka algoritmalarında bulunan sınırlamaları ve önyargıları yansıtıyor, yapay zekanın kritik bilgileri gizleme veya yanlış sunma sorununu ortaya çıkarıyor. Yapay zeka sisteminin ciddi konularla ilgili aramalara doğru ve tarafsız yanıt vermemesi, toplumun bilgilendirilmesini engelliyor. Bu, gazeteciliğin hassasiyetini etkiliyor, demokrasi ve adalet için olumsuz sonuçlara yol açıyor.”
Yapay zekanın yüksek riskli durumlarda etik açıdan da sorunlar yarattığına işaret eden Özhan, yapay zeka teknolojisinin çatışma bölgelerinde kullanıldığını ve bunun insan kayıplarına yol açtığını söyledi.
Özhan, “İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarında, yapay zeka teknolojisi kullanıldı. Bu da çok sayıda insanın ölümüne sebep oldu. Yapay zekanın etik ilkelere uygun olmayan şekilde kullanılması, istenmeyen trajik sonuçlara yol açabilir.” şeklinde konuştu.
Yapay zeka teknolojisinin gizlilikle ilgili endişeler yarattığını dile getiren Özhan, medya şirketlerinin, kullanıcı verilerini analiz etmek için yapay zekadan yararlandığını, ancak bunun bazen izinsiz yapıldığını kaydetti. Özhan, “Medya kuruluşlarının, gelir elde etme girişimlerinde bireysel hakların ihlal edilmediğini garanti etmesi gerekiyor.” ifadesini kullandı.
Yusuf Özhan, tüm bu sorunların göz ardı edilmemesi gerektiğini belirterek, “Medya kuruluşları, teknoloji uzmanları, siyasetçiler ve toplumun yapay zekanın kullanımına dair etik ilkelerini geliştirme yönünde işbirliği yapması gerekiyor.” dedi.
“Kritik olayların aktırılmasında haber doğrululuğuna önem verilmesi gerekiyor”
Rus haber ajansı TASS Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Yayın Yönetmeni Mihail Petrov, teknoloji platformları ile sosyal medyanın son zamanda hızla geliştiğini dile getirerek, “Bu sebeple bilgi akışı yoğunlaştı, ancak bununla birlikte yalan haberler çoğaldı. Bu bağlamda, kritik olayların aktırılmasında hıza değil, haber standartlarına ve doğrululuğuna önem verilmesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
Petrov, olayların aktarılması sürecinde dengeli yaklaşımın sergilenmesi gerektiğini vurguladı.
Vietnam Haber Ajansı (VNA) Genel Müdürü Yardımcısı Doan Thi Tuyet Nhung da bilgi doğrululuğu ilkesine değinerek, “Haberin doğrululuğu hızlı yayılmasından daha önemli. Bu bağlamda gazetecilerin dikkatli olması ve topluma sağlam haber aktarması gerekiyor. Bu, toplumun güvenini kazanmak için son derece önemli.” değerlendirmesinde bulundu.
Doan, Vietnam’da daha önce ulusal ve uluslararası olayların haberleştirilmesine ilişkin yasa kabul edildiğini anlatarak, “Bu yasaya göre, gazeteciler olayın doğrululuğundan sorumlu. Eğer haberin doğrululuğuyla ilgili sıkıntı varsa, medya kuruluşu veya gazeteci düzeltme yaparak özür dilemeli.” diye konuştu.
Japonya haber ajansı “Kyodo News” Uluslararası İlişkiler Departmanı Müdürü Moriyasu Chikazawa ise medya kuruluşları ile gazetecilerin, etik ilkelere uyması gerektiğini vurgulayarak, “Gazeteciler, tarafsız bilgi yaymak amacıyla kaynaklara mesafeli olmalı, olayları objektif şekilde aktarmalı.” görüşünü paylaştı.
Endonezya’nın Antara Haber Ajansı Başkanı Akmad Munir, yapay zekanın kötüye kullanılmasının, toplumun medya kuruluşlarına güvenini yitirmesine yol açtığını dile getirdi.
Mohammad Mahdi Rahmati ise Gazze Şeridi’ndeki duruma değinerek, “Burada, kendi özgürlüğü için mücadele eden çok sayıda Filistinli hayatını kaybetti.” dedi.
OANA’nın bir sonraki Yönetim Kurulu toplantısı Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da, Genel Kurul toplantısı da 17-19 Şubat 2025 tarihlerinde Rusya’da yapılacak.
