Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, sosyal medya çağında, çeşitli kriz durumlarında ortaya çıkan bilgi bombardımanının doğru bilgiyi yanlış bilgiden ayırt etmeyi zorlaştırdığına dikkati çekerek, “Hükümetler, STK’lar ve uluslararası kuruluşlar, iletişimin sorunsuz ve etkili bir şekilde yürütülmesi için birlikte çalışmalıdır.” dedi.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığınca Birleşmiş Milletler Genel Kurulu öncesinde New York’ta Uluslararası Stratejik İletişim Zirvesi’nin (Stratcom Summit) yurt dışındaki ilk forumu “Stratcom Public Forum” düzenlendi.

Altun’un video mesajla katılımcılara hitap ettiği foruma, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum kuruluşlarından stratejik iletişim uzmanları, akademisyenler, kamu ve özel kurumlar ile medya temsilcileri katıldı.

Konuşmasında, forum kapsamında krizlere müdahalede uluslararası işbirliği ve iletişim konusunun ele alınacağına işaret eden Altun, doğal afetlerin, salgın hastalıkların veya siyasi çatışmaların sınırları aştığı bir çağda, müdahalelerin bölgesel ve küresel olarak koordine edilmesinin hayati önem taşıdığını belirtti.

İşbirliğine duyulan ihtiyaç ortadayken etkin bir koordinasyon ve iletişim sürecinin tesisinin halen büyük bir zorluk teşkil ettiğine dikkati çeken Altun, bu kapsamda farklı uluslararası aktörlerin çabalarını koordine etme noktasındaki sıkıntıların ele alınması gereken önemli hususlardan biri olduğunu vurguladı.

Büyük krizlerde hükümetlerin, uluslararası kuruluşların, sivil toplum örgütlerinin ve özel sektör kuruluşlarının birlikte çalışmaya çaba gösterdiğine şahit olduklarını dile getiren Altun, buna karşın amaçları ortak olsa da bu aktörlerin önceliklerinin, organizasyon yapılarının ve çalışma yöntemlerinin farklılık gösterebildiğini aktardı.

Altun, koordine edilmediği takdirde bu farklılıkların, çoğu zaman verimsizliğe ve kaynak israfına yol açtığını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Söz konusu engelleri aşmak için krizler henüz ortaya çıkmadan önce net bir biçimde tanımlanmış, güçlü işbirliği modelleri ve işleyiş süreçleri zemininde kalıcı ortaklıklar oluşturmamız gerekiyor. Örneğin, çok taraflı ve hükümetler arası mekanizmalar halihazırda bir temel oluşturmakla birlikte, bu girişimlerin yeni aktörleri ve gelişmekte olan teknolojileri içerecek şekilde uyarlanmaları, bugün bir zorunluluk haline gelmiştir.”

“Her afet, farklı nedenlerle iletişimin kopmasına da neden olur”

Kriz durumlarında zamanında ve etkili iletişimin önemini vurgulayan Altun, kriz zamanlarında risk altında bulunan insanların herhangi bir bilgiye ulaşma gayesiyle çaresizce iletişim kanallarına yöneldiğini, buna bağlı olarak doğru ve açıklayıcı bilgi aktarımı yapılacak uygun mecraların önceden belirlenmesinin kritik bir önem kazandığını belirtti.

Mesajların farklı kültürler ve diller bakımından açık ve tutarlı olmasının gerekliliğinin de altını çizen Altun, “Her afet, yeni zorlukları beraberinde getirdiği gibi farklı nedenlerle iletişimin kopmasına da neden olur. Yerel ve kültürel gerçeklikler ile dilsel farklılıklar, bilgiyi nasıl aktaracağımız konusunda önemli bir rol oynayabilir. Dahası bu unsurlar, risk altındaki kişiler tarafından mesajların nasıl algılandığını belirleyebilir. Bu tür karmaşıklıklara karşı hazırlıklı bulunmak bir olmazsa olmazdır.” ifadelerini kullandı.

“Önceden belirlenmiş iletişim kanalları kritik öneme haiz”

Bir diğer temel zorluğun, iletişimin, ücra veya dijital olarak izole edilmiş bölgelerde bulunanlar da dahil olmak üzere etkilenen tüm taraflara ulaşmasını sağlamak olduğuna işaret eden Altun, şunları kaydetti:

“Sosyal medya çağında, kriz durumlarında ortaya çıkan bilgi bombardımanı, doğru bilgiyi yanlış bilgiden ayırt etmeyi oldukça zor bir hale getirebilmektedir. Bu manada, hem yerel hem de uluslararası düzeyde önceden belirlenmiş iletişim kanalları kritik öneme haizdir. Hükümetler, STK’lar ve uluslararası kuruluşlar, iletişimin sorunsuz ve etkili bir şekilde yürütülmesi için birlikte çalışmalıdır.”

“Yanlış bilgiler tıpkı bir orman yangını gibi hızla yayılabilmektedir”

Sosyal medya vasıtasıyla gerçek zamanlı güncellemelerin aktarımının ve eldeki imkanların hızla seferber edilmesini sağlamanın mümkün olduğunu dile getiren Altun, şöyle devam etti:

“Sosyal medya vasıtasıyla yanlış bilgiler de tıpkı bir orman yangını gibi hızla yayılabilmektedir. Sadece hızlı bilgi akışını sağlamakla kalmayıp aynı zamanda verilen bilgilerin doğruluğunu da teyit etmemiz gerekiyor. İnsanlara hayat kurtarıcı bilgiler verirken, dezenformasyonu takip etmemiz ve engellememiz bir zorunluluktur. Bunun hepimiz için büyük bir sınama olduğu açıktır. Zira bir krizin ilk dakikaları ve saatleri bilginin hızlı bir şekilde aktarılması için en kritik zaman dilimleridir. Diğer yandan bu zaman dilimleri art niyetli aktörlerin insanların kafasını karıştırmak ve kaos yaratmak için en çok çaba sarf ettiği zamanlardır.”

Kovid-19 ve yaşanan çeşitli doğal afetlerin uluslararası işbirliğinin hızla hayata geçirilmesinin kıymetini ve koordinasyonsuz çalışmaların yaratabileceği tehlikeleri gözler önüne serdiğine dikkati çeken Altun, yapılan müdahalelerin nerelerde başarılı olup nerelerde aksadığını tespit etmenin, gelecekteki kriz yönetimi stratejilerini geliştirilmesine yardımcı olacağını kaydetti.

“Yeterli gözetim, şeffaflık veya etik kurallar olmadan yapay zekaya güvenmek sorunlara yol açabilir”

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Altun, gelişmekte olan teknolojilerin, özellikle de dijital araçların ve yapay zekanın krizlere müdahale noktasında dönüştürücü potansiyeli olduğuna işaret ederek, şu değerlendirmeleri yaptı:

“Örneğin, yapay zeka destekli veri analizi, müdahale ekiplerine hastalıkların yayılmasını veya doğal afetlerin etkisini gerçek zamanlı olarak takip etmesine olanak tanıyarak müdahalelerin daha fazla bilgiye dayanarak yapılabilmesini sağlar. Ancak bu büyük faydalar ciddi riskleri de beraberinde getirmektedir. Yeterli gözetim, şeffaflık veya etik kurallar olmadan yapay zekaya güvenmek, veri gizliliği ihlalleri, önyargılı karar alma veya belirli grupların dışlanması gibi sorunlara yol açabilir. Dijitalleşmeyi kucaklarken, insan gözetiminin bu süreçlerin ayrılmaz bir parçası olarak kalmasını da temin etmemiz bir zorunluluktur.”

“Bir yol haritasına dönüştürmeliyiz”

Krizlere müdahalenin geleceğinin uluslararası işbirliğini ve etkili iletişimi daha ileri bir noktaya taşıma kabiliyetine bağlı olduğunu vurgulayan Altun, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu kapsamda hem geleneksel yöntemlerden hem de gelişmekte olan teknolojilerden yararlanmalıyız. Ancak bunun için ortaklıkları teşvik eden, sınırları açıkça belirlenmiş iletişim stratejilerinden faydalanan ve dijital inovasyonu destekleyen proaktif bir yaklaşım gerekiyor. İç içe geçmiş ve krizlere açık bir dünyanın getirdiği karmaşık meselelerle etkili bir şekilde başa çıkmak için olmazsa olmazımız işbirliği ve ortak çalışmadır. Bu noktada uluslararası işbirliği, bilgi paylaşımı ve ileri teknolojilerin bilinçli bir şekilde kullanılması hayat kurtarıcı olacaktır. Güçlü ve uyum kabiliyetine sahip bir kriz müdahale sistemi oluşturmak için geçmişten aldığımız dersleri bir yol haritasına dönüştürmeliyiz.”