Maymun çiçeği olarak da bilinen mpox virüsünün Afrika‘da süratle yayılan alt tipi, Avrupa’da birinci kere 15 Ağustos’ta İsveç’te görüldü. Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) de tıpkı gün virüse karşı global acil durum ilan etmişti.
Dünyanın farklı noktalarında tıpkı anda mpox salgınları yaşanıyor. Buradaki olay artışlarına virüsün geçtiğimiz Eylül’de tespit edilen “Clade 1b” isimli daha ölümcül bir alt türü yol açıyor.
Sağlık Bakanlığı, 15 Ağustos’ta Türkiye’de 2024’te mpox olayına rastlanmadığını duyurdu.
belirginlamada Türkiye’de “herhangi kısıtlama yahut ek önlem ihtiyacı” bulunmadığı belirtildi:
“Bakanlığımızca gerekli çalışmalar yürütülmekte, bilim konseyimiz ve sıhhat altyapımızla süreç hassasiyetle takip edilmektedir. Aktüel bilgiler kamuoyunun bilgisine sunulacaktır.”
BBC Türkçe‘ye konuşan Gazi Üniversitesi Enfeksiyon konforlusızlıkları’ndan Profesör Doktor Esin Şenol, Türkiye’de maymun çiçeğine karşı şu ana kadar “aktif tarama” yapılmadığını ancak münferit “sağlık kurumu ya da işçinin uğraşıyla şimdiye kadar 10-12 olay tespit edildiğini” söyledi.
Şenol, maymun çiçeği virüsünün 2022’den bu yana farklı tiplerinin tesirli olduğunu vurguladı ve ekledi:
“Türkiye’de daha evvel görüldüğünden eminiz. Lakin bu sayı, 2023’e kadarki tipten Türkiye’de görülen hadise sayısı. 2023’ten sonra 2. global acil ilanına yol açan çeşit Avrupa’da birinci kere İsveç’te görüldü. Şimdi Türkiye’de görülmedi. Olayların %70’i Afrika’da, Avrupa ve Amerika %30’unu karşılıyor. Şu an Avrupa’daki toplam olay sayısı 26 bin, ülkelerdeki hadiseler yüzlü sayılarda lakin biraz daha artmakta.”
Şenol, virüsün alt tipinin daha seri bulaştığını ve bitkinlığın daha şiddetli geçmesine yol açtığını söyledi ve “Ortak eşya kullanımı, tokalaşma, dokunma, öpüşme dışında çabucak temaslar bulaşmaya yol açabiliyor. Yüz yüze çabucak arada uzunlamasına periyodik konuşma ve nefes nefese değecek bir temasın olması örneğin. yakın temasta damlacık yoluyla bulaşma olduğu düşünülüyor” dedi.
Şenol, maymun çiçeği salgınının yakından takip edilmesi gerektiğini, lakin şu an için “korkacak bir şey olmadığını” tabir etti ve şunları kaydetti:
“Küresel bir salgın tehdidi demek, şayet biz gerekli tedbirleri almazsak süreç denetimden çıkabilir demek. Yapmamız gerekenler: tüm doktorların bildirilmesi, sahanın koordine edilmesi, bir salgın hazırlık stratejisi planının ortaya konulması, aşı ve ilaç tedariğinin sağlanması ve faal taramanın yapılması.”
‘hastalığın Türkiye’de olmama bahtı alçak’
Enfeksiyon huzursuzlıkları Derneği Lideri Profesör Doktor Mehmet Ceyhan ise Sıhhat Bakanlığı’nın netlamasındaki “Rastlanmadı” tabirine dikkat çekti.
BBC Türkçe‘ye konuşan Ceyhan, “Bunu dediğiniz vakit size bu türlü bir hasta başvurmadı, vuranlarda da test negatif çıktı demektir. Kimse Türkiye’de olay yoktur diyemez. Zira Afrika’da başlayan, 13 Afrika ülkesine yayılan ve Avrupa, ABD, Asya ve Rusya üzere neredeyse bütün bu coğrafyalara yayılan bir salgın var. Biz o ülkelerden farklı bir tedbir almadık, hasebiyle Türkiye’de olay varsa da şu an bilmiyoruz. Lakin bu kadar yayılmış bir bitkinlığın Türkiye’de olmama bahtı biraz zayıf” dedi.
Ceyhan, maymun çiçeğine karşı koronavirüs salgını periyodunda olduğu gibikalabalık kapanma ya da maske mecburiluğu üzere tedbirler gerekmediğini vurguladı:
“Benim gördüğüm, alınmış bir tedbir yok. Tedbir deyince esasen COVID üzere teneffüs yoluyla bulaşan büyük pandemilerden farklı bir hastalık bu. Maske kullanımı ya da işmekanlerinin vs. kapatılmasına gerek yok. Zira bu, temasla bulaşan bir huzursuzlık. Erken devirde teşhis koyup, hastanın yoğunmla temasını kesmek kâfi.”
Ceyhan, maymun çiçeği virüsü için aşı dışında aktif bir müdafaa olmadığını, bunun için Türkiye’deki risk kümelerinin belirlenip aşılanması gerektiğini belirtti ve şunları söyledi:
“Risk kümeleri bilhassa Demokratik Kongo ve etrafındaki Somali, Nijerya, Gine üzere ülkelerden gelen beşerler. En uzun riski onlar taşıyor. Bu beşerler İstanbul’u Batı ülkelerine giden uçuşlar için çok sık kullanıyor. Afrika’dan Türkiye’ye gelen öğrenciler var.
“Diğer taraftan da Türk vatandaşları için düşünürseniz, bitişikyakın tüm Afrika ülkelerine THY’nin günlük uçuşları var. İş insanları sıkça gidip geliyor. Birçok yaygın derneğin kıtada faaliyetleri var. Aşikâr ülkelerde Türk askerleri var. Bu kümelerin hepsini riskli kabul edip, ona nazaran tedbir almak lazım.”
Enfeksiyon hastalıkları Derneği Lideri Profesör Doktor Mehmet Ceyhan, maymun çiçeğinin teneffüs yoluyla yayılan virüslere kıyasla daha yüklü yayıldığını ve can kaybının da daha az olduğunu söyledi.
Ceyhan, “Şu an içinde bulunduğumuz pandemide mevt oranı yüzde 4. 2022’de daha az tehlikeli bir tipini görmüştük, orada yüzde 1’di” diye konuştu.
İlgili haberler
