Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Milletlerarası Sıhhat Tüzüğü Acil Durum Komitesi, maymun çiçeği (mpox) virüsünün Afrika‘da yayılmaya başlayarak olayların tehlikeli boyutta artmaya başlaması sebebiyle acil olarak toplandı. DSÖ Genel Yöneticisi Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, virüsün yayılması ve milletlerarası acil durum ilan edilip edilmemesi konusunda görüşmek için acil toplantının yapıldığını belirtti. Maymun çiçeği bulaşma yolları nelerdir,nasıl bulaşır?
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ ÖLÜMCÜL MÜ, VEFAT ORANI NE?
Afrika hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri (Africa CDC) dün son durumla ilgili yaptığı açıklamada halk sıhhati açısından acil durum ilan ettiğini belirginlamıştı. DSÖ bugün mpox virüsünün yayılması ve memleketler arası acil durum ilan edip etmemek konusunda görüşmek için acil olarak toplandı. Yapılan açıklamada şu ana kadar bildirilen 14 binden ek olay ve 524 mevtin olduğu kaydedildi. DSÖ Genel Yöneticisi Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus açıklamasında, “Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde on yıldanekstra bir müddettir mpox rapor ediliyor ve her yıl bildirilen hadiselerin sayısı bu devirde istikrarlı bir formda arttı. Geçen yıl bildirilen olaylar kıymetli ölçüde arttı ve bu yıl şu ana kadar bildirilen olayların sayısı şimdiden 14 binden ek hadise ve 524 vefatla geçen yılın toplamını aştı.temel olarak cinsel ağlar yoluyla yayıldığı görülen 1b sınıfının tespit edilmesi bilhassa tasa vericidir ve bu Acil Durum Komitesini toplama kararımıntemel nedenlerinden biridir. Geçen ay, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne komşu olan ve daha evvel mpox bildirmemiş dört ülkede yaklaşık 90 klad 1b hadisesi rapor edildi: Burundi, Kenya, Ruanda ve Uganda.
DSÖ, bu salgınların etkenlerini anlamak ve ele almak için etkilenen ülkelerin hükümetleri, Afrika CDC’si, STK’lar, sivil yoğunm ve öbür ortaklarla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, sürveyans, hazırlık ve müdahale faaliyetlerini desteklemek için başlangıç olarak 15 milyon ABD Doları gerektiren bölgesel bir müdahale planı geliştirmiştir. Bu müdahaleyi finanse etmek için DSÖ Acil Durumlar Acil Durum Fonu’ndan 1,45 milyon ABD Doları fiyatında fon sağladık ve önümüzdeki günlerde daha eğini özgür bırakmayı planlıyoruz. Ayrıyeten bağışçılardan müdahale planının geri kalan kısmını finanse etmeleri için davette bulunuyoruz” dedi.
“İNSANLARIN AŞI VE BAŞKA TIBBİ HİZMETLERİ İÇİN ÇALIŞIYORUZ”
Geçen yıl evvelki mpox PHEIC’in sona erdiğini ilan ettiğimde, UST kapsamında önümüzdeki hafta sona erecek olan daimi tavsiyelerde bulundum. Ülkelerin kronik mpox riskine karşılık vermelerini desteklemek emeliyle bu mukaveleleri bir yıl daha uzatmaya karar verdim” açıklaması yapıldı.
HEM HAYVANLARDAN HEM İNSANLARDAN BULAŞIYOR
Mpox virüsü, fizikî temas ve enfekte olmuş hayvanlardan bulaşıyor. Virüsün neden olduğu beden döküntülerine dokunmak, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu ve gibisi eşyaları kullanmak ve beden sıvılarıyla temas etmek en kıymetli bulaşma nedenleri ortasında alan alıyor.
İlk belirtiler virüsü kaptıktan sonraki 5 ila 21 günde ortaya çıkabiliyor. Virüs genelde şanlı ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine emsal kabarcıklara neden oluyor.
TÜRKİYE’DE MPOX OLAYI VAR MI?
Türkiye’de geçmişte mpox virüsü bitkinlığı tespit edilmiş, hastalar izole edilmiş ve niteliklileştirilmişti. Resmi kaynaklar, Sıhhat Bakanlığı’nın hususla ilgili gerekli tüm tedbirleri aldığını belirterek bu yıl Türkiye’de rastgele bir mpox olayı tespit edilmediğini belirginladı.
Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı’na bağlı Dezenformasyonla Çaba Merkezi’nden yapılan açıklamada da şöyle denildi: “DSÖ, Afrika’da ortaya çıkan maymun çiçeği varyantı sebebiyle milletlerarası acil durum ilanı konusunu gündeme getirmiştir. Türkiye’de bu yıl rastgele bir ‘maymun çiçeği’ olayı tespit edilmemiştir. Sağlık Bakanlığı tarafından konuyla ilgili gerekli tüm tedbirler alınmıştır. Bakanlık, tüm muhtemel bitkinlık ve virüsler için ön araştırma ve hazırlık süreçlerini titizlikle yürütmektedir.”
MAYMUN ÇİÇEĞİ BULAŞMA YOLLARI NELERDİR?
Ten teması (dokunma, öpüşme, cinsel ilişki) uzunlamasına vadeli bitişik temas ile birlikte teneffüs damlacıklarının yayılması Yatak örtüleri üzere kontamine eşyalarla temas. Anneden bebeğe bulaşma, gebelik ve doğum sırasında ve sonrası çabucak temaslada çocuğa bulaşabilir
