Şöyle ki; Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü 26.08.2024 tarihli, 112645046 sayılı, “İhtiyaç ve Norm Kadro Fazlası Öğretmenler” konulu ve 2024/57 nolu genelgesiyle; ihtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin atama işlemleri ile ihtiyaç halinde il içinde yapılacak öğretmen görevlendirmeleri için yapılması gerekenleri açıkladı.

Bu genelgeyi aşağıdaki haberimizde yayınlamıştık.

MEB ihtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin atama işlemlerini açıklayan genelge yayımladı

Gelelim haber konumuza;

Evet, bu “İhtiyaç ve Norm Kadro Fazlası Öğretmenler”konulu ve 2024/57 nolu Genelge Milli Eğitim Bakanlığının çıkardığı Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğine aykırıdır.

2024/57 NOLU GENELGE NORM KADROLAR BELİRLENMEDEN UYGULANAMAZ

Öncelikle 2024/57 nolu Genelge zamanlama açısından genel teamüllere ve yıllardır bakanlık tarafından uygulanan norm kadro belirleme ve atama takvimine aykırıdır.

“İhtiyaç ve Norm Kadro Fazlası Öğretmenler” konulu ve 2024/57 nolu genelgesine göre norm kadro fazlası öğretmenlerin atanma işlemleri “Norm Kadro Güncelleme İşlemleri” öncesinde yapılacağından yani norm kadrolar belirlenmeden 2024/57 nolu genelgenin uygulanması zamanlama açısından sorun oluşturacaktır.

Çünkü norm kadro belirleme işlemleri; Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünce yayımlanan norm kadrolarının güncellenmesine ilişkin iş ve işlemler için gerekli hazırlıkların yapılmasını içeren “Norm Kadro Güncelleme İşlemleri” konulu yazısı ve takvimi Eylül ayının ortasında yayınlanmakta olup bu yazı ve takvime göre Ekim ayının ilk iki haftasında da norm kadrolar belirlenmektedir. Bakanlıkça belirlenen bu norm kadrolar onaylandıktan sonra ülke genelinde Kasım sonu norm kadro fazlası öğretmen atamaları yapılmaktadır.

İşte bu konudaki geçen yılki haberimiz.

2023 yılı norm güncellemeleri başladı. Öğretmenler nelere dikkat etmeli!

Bu iş ve işlemlerde bir değişiklik olup olmadığını bilmiyoruz. Eğer bir değişiklik yok ise norm kadrolar belirlenmeden yapılacak ihtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin atama işlemleri sağlıklı olmayacaktır.

Çünkü öğretmen belki norm kadrolar belirlenirken norma girecek veya şu an normda olan öğretmen norm fazlası olabilecektir.

Bu nedenle 2024/57 nolu Genelge zamanlama açısından sorun oluşturacak, okul ve kurumlarda yönetim, eğitim ve öğretim hizmetlerinin gerekli ve yeterli personelce yürütülmesine, Personel boyutunda atıl kapasite yaratılmamasına, var olan atıl kapasitenin ihtiyaç duyulan okul ve kurumlara yönlendirilmemesine zemin oluşturarak verimliliğe dönüştürülmesi ne engel olacaktır.

2024/57 NOLU GENELGE, İHTİYAÇ OLMADIĞI HALDE İHTİYAÇ FAZLASI ÖĞRETMENLERİN OKULLARA ATANMA SORUNUNU PALYATİF OLARAK ÇÖZMÜŞTÜR

2024/57 nolu Genelgenin 1. maddesi a) fıkrasındaki; “1. Eğitim kurumlarında; a)Bulunduğu eğitim kurumuna ihtiyaç fazlası öğretmen olarak atandıktan sonra bu kurumda alanında norm kadro içine dahil olamamış öğretmen, norm kadro fazlası olarak belirlenecektir.” açıklamalarından anlaşılacağı üzere ihtiyaç fazlası öğretmenlerin ihtiyaç olmadığı halde okullara atandıkları anlaşılmaktadır.

Allahtan genelge bu durumdaki öğretmenlerin hizmet puanı üstünlüğü gözetilmeksizin norm kadro fazlası olmaları gerektiğini açıkça yazarak ortaya çıkacak sorunları en baştan palyatif olarak ortadan kaldırmıştır.

Fakat bu sorun devam etmektedir. Çünkü ihtiyaç fazlası öğretmenlerin en başından norm kadrosu olmayan okullara atanması, Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici Ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine ve Milli Eğitim Bakanlığının çıkardığı Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği hükümlerine aykırıdır.

Çünkü, olmayan norma atama yapılamaz ama ülke genelindeki bazı Valiliklerin duyuru yapılmaksızın norm kadro fazlası öğretmenleri veya il/ilçe emrinde bulunan öğretmenleri istihdam fazlası öğretmen kapsamında değerlendirerek, boş norm kadrosu olmayan okullara atamaktadırlar.

Bu konudaki yargı kararı aşağıdaki haberimizde yer almaktadır.

Yargı; okullara norm fazlası olarak öğretmen atanamaz.

Şimdi “İhtiyaç ve Norm Kadro Fazlası Öğretmenler” konulu ve 2024/57 nolu Genelge Milli Eğitim Bakanlığının çıkardığı Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğine aykırılık oluşturan yerlerini sırasıyla ele alalım.

2024/57 NOLU GENELGE, İHTİYAÇ VE NORM KADRO FAZLASI ÖĞRETMENLERİ BULUNDUĞU İLÇEYİ TERCİH ETMEYE ZORLAYAMAZ

2024/57 nolu Genelgenin 2.1. maddesindeki; açıklaması bulunmaktadır.

Fakat bu açıklama; Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “İhtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin yer değiştirmeleri” başlıklı 53. maddesinin 1. fıkrasının son cümlesindeki; “il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına mazeretleri ve tercihleri de dikkate alınmak suretiyle atanır.” hükmüne ve 3. fıkrasının son cümlesindeki; “Norm kadro fazlası olarak belirlenen öğretmenler; öncelikle görevli oldukları yerleşim yerindeki ya da ilçedeki eğitim kurumları olmak üzere il içinde alanlarında norm kadro açığı bulunan eğitim kurumlarına tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre atanır.” hükmüne aykırıdır.

Çünkü Yönetmelik, ihtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlere tüm il içinde tercih yapma hakkı ve görevli oldukları yerleşim yerindeki ya da ilçedeki eğitim kurumlarına atanma önceliği veriyor iken 2024/57 nolu Genelge, ihtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenin il içinde tercih etme hakkını bulunduğu ilçe ile sınırlamaktadır.

Normlar hiyerarşisinde alt düzeydeki normların, yürürlüklerini üst düzeydeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. Dikkat edileceği üzere 2024/57 nolu Genelgenin ilgi’si de Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğidir. Normlar hiyerarşisinin en üstünde evrensel hukuk ilkeleri ve Anayasa bulunmakta ve daha sonra gelen kanunlar yürürlüğünü Anayasa’dan, tüzükler yürürlüğünü kanunlardan, yönetmelikler ise yürürlüğünü kanun ve tüzüklerden, genelgeler ise yönetmelik, tüzük ve kanunlardan almaktadır. Dolayısıyla; bir normun, kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir hüküm getirmesi mümkün bulunmamaktadır.

İdare hukukunda normlar hiyerarşisinde yönetmeliklerden sonra gelen düzenleyici işlemlerden olan genelgeler, kılavuzlar ve genel yazılar, bir yönetmeliğe veya üst hukuk normuna dayalı olarak hazırlanır. Genelgeler, kılavuzlar ve genel yazılar ile yönetmelik ve/veya üst hukuk normu hükümlerinin açıklık getirilmek suretiyle uygulamaya geçirilmesi amaçlanır.

Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde açıkça ihtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlere tüm il içinde tercih yapma hakkı veriliyor ikenbu konuda idarenin takdir yetkisi yokken 2024/57 nolu Genelge ile yönetmelikleri genişletmek suretiyle kadın ihtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlere tüm il içinde tercih yapma hakkında ilk aşamadakısıtlamaya gitmek, idareye izin kullanımı konusunda takdir yetkisi tanımanın hukuken kabulü mümkün değildir.

Dolayısıyla okul ve kurumlarda yönetim, eğitim ve öğretim hizmetlerinin gerekli ve yeterli personelce yürütülmesi, Personel boyutunda atıl kapasite yaratılmaması, var olan atıl kapasitenin ihtiyaç duyulan okul ve kurumlara yönlendirilmesine zemin oluşturarak verimliliğe dönüştürülmesi için ihtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlere tüm il içinde tercih hakkı verilmeli fakat bulundukları ilçeyi tercih edenlerin diğer ilçelerden o ilçeyi tercih edenlere göre atanma önceliği olmalıdır.

İHTİYAÇ VE NORM KADRO FAZLASI ÖĞRETMENLER TERCİHLERİ ALINIRKEN BULUNDUĞU İLÇEYİ TERCİH ETMEYE ZORLANABİLİR Mİ?

İhtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin tercihleri alınırken, Öğretmenlerinin Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “İhtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin yer değiştirmeleri” başlıklı 53. maddesi 3. fıkrasındaki; “Norm kadro fazlası olarak belirlenen öğretmenler; öncelikle görevli oldukları yerleşim yerindeki ya da ilçedeki eğitim kurumları olmak üzere il içinde alanlarında norm kadro açığı bulunan eğitim kurumlarına tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre atanır.” hükümlerine göre işlem yapılır.

Yönetmelik çok açık bir biçimde atamaların öncelikle görevli oldukları yerleşim yerindeki ya da ilçedeki eğitim kurumları olmak üzere il içinde alanlarında norm kadro açığı bulunan eğitim kurumlarına yapılması gerektiğini vurgulamaktadır.

Buradan hareketle 2024/57 nolu Genelge ile ihtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlere bulundukları ilçedeki boş normları tercih etmeye zorlanamaz. İsteyen istediği ilçeyi tercih eder fakat öncelik ilçedeki boş norma o ilçedeki öğretmenin o ilçedeki diğer norm kadro fazlası öğretmenlerle birlikte hizmet puanı gözetilerek atanmasıdır.

Burada o ilçeyi dışarıdan tercih eden norm kadro fazlası öğretmenin hizmet puanı o ilçeye atanmasını sağlamaz o ilçeyi o ilçeden kimse tercih etmemişse o zaman diğer ilçelerden o ilçeyi tercih edenlerin hizmet puanına göre atama yapılır.

Kısacası her ilçe kendi arasında değerlendirilerek tercih ve hizmet puanı üstünlüğüne göre atamalar yapılır. Kısacası bir ilçede tercihte bulunan norm kadro fazlası var ise aynı branştan tercihte bulunan başka bir ilçeden atama yapılamaz.

Yani ilçedeki boş kadro öncelikle ilçedeki norm kadro fazlası öğretmenin hakkıdır.

İHTİYAÇ VE NORM KADRO FAZLASI ÖĞRETMENLERİN İSTEĞE BAĞLI YER DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ NASIL YAPILIR?

1- İlçeler bazında tercihte bulunan öğretmenlerin branşlara göre listeleri belirlenir.

Yerleşim yeri ve ilçelerden başvuran öğretmenlerin her branştan listeleri ayrı ayrı yapılır. Tüm ilin listesi yapılmaz.

2- İlçeler bazında tercihte bulunan öğretmenlerin tercih ve hizmet puanı üstünlüğüne göre atamaları yapılır.

İhtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin tercihleri alınırken, Öğretmenlerinin Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “İhtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin yer değiştirmeleri” başlıklı 53. maddesi 3. fıkrasındaki; “Norm kadro fazlası olarak belirlenen öğretmenler; öncelikle görevli oldukları yerleşim yerindeki ya da ilçedeki eğitim kurumları olmak üzere il içinde alanlarında norm kadro açığı bulunan eğitim kurumlarına tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre atanır.” hükümlerine göre işlem yapılır.

Yönetmelik çok açık bir biçimde atamaların öncelikle görevli oldukları yerleşim yerindeki ya da ilçedeki eğitim kurumları olmak üzere il içinde alanlarında norm kadro açığı bulunan eğitim kurumlarına yapılması gerektiğini vurgulamaktadır.

Örneğin;

A-Ankara İlinin Şereflikoçhisar ilesinde görev yapmakta olan ve hizmet puanı 100 olan bir norm kadro fazlası Türkçe öğretmeni bu ilçedeki Türkçe normu boş olan bir okulu tercih ettiğinde bu okulu başka bir ilçeden tercih eden 200 puanlı Türkçe öğretmeni olsa bile 100 puanlı Türkçe öğretmeninin atamsın yapılacağı anlamına gelmektedir.

B- A ilçesindeki bir okulun boş bulunan Coğrafya alanına yapılacak atama için A ilçesinden 70 ve 80 hizmet puanı bulunan iki öğretmenle B ilçesinden 150 puanı bulunan bir öğretmen ve C ilçesinden 200 puanı bulunan bir öğretmenin başvuruda bulunması durumunda, bu okulun Coğrafya öğretmenliğine A ilçesinden başvuran öğretmenlerden 80 hizmet puanı bulunan öğretmenin ataması yapılacaktır.

C- A ilçesindeki bir okulun boş bulunan Tarih alanına yapılacak atama için A ilçesinden hiçbir başvurunun bulunmaması, buna karşın B ilçesinden 100 puanı bulunan bir öğretmen ve C ilçesinden 150 puanı bulunan bir öğretmenin başvuruda bulunması durumunda, bu okulun Tarih öğretmenliğine C ilçesinden başvuran 150 hizmet puanı bulunan öğretmenin ataması yapılacaktır.

Kısacası her yerleşim yeri ve her ilçe kendi arasında değerlendirilerek tercih ve hizmet puanı üstünlüğüne göre atamalar yapılır. Kısacası bir ilçede tercihte bulunan norm kadro fazlası var ise aynı branştan tercihte bulunan başka bir ilçeden atama yapılamaz.

Yani İlçedeki boş kadro öncelikle ilçedeki norm kadro fazlası öğretmenin hakkıdır.

3-İlçeler arasında tercihte bulunan öğretmenlerin tercih ve hizmet puanı üstünlüğüne göre atamaları yapılır.

Bu değerlendirmeden sonra arta kalanlar olursa ilçeler arasında yer değiştirmeler yapılacaktır. Bu son atamalar normal il içi yer değiştirmedeki gibi yapılır.

Örneğin Şereflikoçhisar ilçesinde norm kadro fazlası Türkçe öğretmeni yok ise bu ilçeyi diğer ilçelerden tercih eden norm kadro fazlası Türkçe öğretmenlerinden hizmet puanı fazla olan atanacaktır.

2024/57 NOLU GENELGE, İHTİYAÇ VE NORM KADRO FAZLASI ÖĞRETMENLERDEN ÖZÜR DURUMU OLANLARI İLÇE DIŞINA RESEN ATAYAMAZ

2024/57 nolu Genelgenin 2.2. maddesindeki; açıklaması bulunmaktadır.

Fakat bu açıklama;Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “İhtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin yer değiştirmeleri” başlıklı 53. maddesinin 1. fıkrasının son cümlesindeki; “il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına mazeretleri ve tercihleri de dikkate alınmak suretiyle atanır.” hükümleri nedeniyle norm kadro fazlası öğretmen atamalarında öğretmenlerin mazeretleri yani özür durumları da dikkate alınmak zorundadır. Bu nedenle özür durumu olan öğretmen bulunduğu ilçenin dışına resen atanamaz.

Bilindiği üzere Milli Eğitim Bakanlığı; aile birliği, sağlık, can güvenliği mazeretleri veya engellilik durumu ile diğer nedenlere bağlı yer değişikliklerinde öğretmenleri, özürlerinin bulunduğu ilçelerdeki ihtiyaç bulunan okullara tercihlerini alarak, puan üstünlüğüne göre atamalarını yapmaktadır.

Ayrıca zaman zaman popülist davranarak il/ilçe emri uygulaması yaparak öğretmenleri özrünün bulunduğu ilçe emrine sonradan dağıtımı yapılmak üzere ihtiyaç fazlası öğretmen olarak atamaktadır. Büyük şehir olmayan illerimizde il merkezindeki ilçede özrü bulunanlar ise il milli eğitim müdürlüklerine atanmaktadır.

Bu hükümler nedeniyle norm kadro fazlası öğretmen atamalarında mazeretleri yani özür durumları da dikkate alınmak zorundadır. Bu nedenle özür durumu olan öğretmenler özrünün bulunduğu yerin dışına resen atanamaz. Zaten önceden bakanlık/valilik bu öğretmenleri özrünün bulunduğu ilçe milli eğitim müdürlüğü emrine atamıştır.

Örneğin;

1- Osmaniye ili Toprakkale ilçesinden özür durumu nedeniyle Adana ili Yüregir ilçesine ilçe mili eğitim müdürlüğü emrine atanan öğretmen bu genelgeyle Adana’nın Pozantı ilçesine atanacak kaş yapayım derken göz çıkartılacaktır. Çünkü Toprakkale’den Yüregir ilçesine gidiş geliş yapmak Pozantı’ya göre daha mantıklıdır.

2- Mersin ili Tarsus ilçesinden özür durumu nedeniyle Adana ili Seyhan ilçesi ilçe mili eğitim müdürlüğü emrine atanan öğretmen bu genelgeyle Adana’nın Feke ilçesine atanarak kaş yapayım derken göz çıkartılacaktır. Çünkü Tarsus’tan Seyhan ilçesine gidiş geliş yapmak Feke’ye göre daha mantıklıdır.

Bu konuda Danıştay 5. Dairesinin 201/336 Esas Sayılı kararında “Devlet memurunun hizmet gereği başka bir yere naklen atanması söz konusu olduğunda, atama işleminden önce eş durumu özrünün gözetilmesi ve ……….. Yönetmeliği’nde belirtilen esaslar dahilinde atama işleminin kurulması zorunludur.” açıklamasına yer verilerek eş durumu özrünün gözetilmesi ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre işlem tesis edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Fakat eş durumu özrünün oluşması için örneğin “…başvurularının son günü itibarıyla son iki yıllık süre içinde en az 360 gün sigortalı hizmeti olduğunu ve sigortalılığının halen devam ettiğini gösterir belge olması” şartı gerekmektedir. Önceki tecrübelerden edindiğim üzere eşini bir gün sigortalı gösterip “benim eş durumu özrüm var” beyanı geçerli olamayacaktır. Özür durumlarının geçerli olabilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği ve öğretmenlerin mazerete bağlı yer değiştirme duyurusunda belirtilen şartların gerçekliği araştırılmalıdır.

Ahmet KANDEMİR